Kredietaanvragen beoordelen is een vak. Binnen onze kredietunies bevinden zich dan ook vele kredietcommissies met een gedegen bancaire en/of financiële achtergrond. Maar beoordelen houdt ook in dat we allemaal weer de ratio’s en eigen prognosesoftware moeten gebruiken voor elke nieuwe aanvraag. De aanvrager kent de gevraagde en benodigde aanvraaggegevens en acceptatiecriteria immers niet en de eventueel betrokken bedrijfskredietadviseur moet ze van alle financiers kennen/ontdekken en ervaart vaak ook dat elke acceptant weer eigen voorkeuren en ratio’s kent. Informatie over kredietwaardigheid van mkb-ers in Nederland moet dan wel beter en controleerbaar worden. Voor een onafhankelijk ratingbureau gloort dan ook een sleutelrol.
Nederland kent nog geen “generally accepted sme-ratingsystem”
Ik kan mij nog herinneren dat ik 5 jaar geleden in een artikel schreef dat men in Nederland eens naar het Duitse model t.a.v. mkb -ratingsystemen zou moeten kijken. Deze ontwikkeling van een generiek ratingsysteem dat -ook onder de vorige minister- door EZK aan alle mkb bedrijven beschikbaar zou worden gesteld staat nu echter stil. Er zijn zelfs geen nieuwe voorstellen of aanpassingen. Vreemd in een turbulente tijd dat het mkb alle zeilen bij moet zetten om hun onderneming financieel (dus ook met leningen..) gezond en toekomstgericht te houden.
Ik geloof ook dat mkb-bedrijven zelf veel meer kunnen doen in het kredietproces. Door een gebrek aan transparantie weten de huidige banken verbazend weinig over hun klanten. Kredietrisico’s kunnen ze dus moeilijk inschatten. Zeker nu betalingstermijnen oplopen en debiteurenportefeuilles heel ondoorzichtig zijn. Dat verzwakt het vertrouwen van de banken in zulke mkb-ondernemingen. Maar niet alleen het vertrouwen van banken of non-bancaire financiers. Ook voor de net zo belangrijke, maar chronisch onderschatte groep van mkb-financiers speelt dit: de leveranciers.
Een vrijwillig door onze bedrijfstak georganiseerde rating-en regelgeving blijft daarenboven ook uit. We kennen echter wel regels die wettelijk voor iedereen gelden. Deze kunnen ons daarmee in staat stellen om een aanvraag- en beoordelingsinfrastructuur te ontwikkelen. In Duitsland bijvoorbeeld geldt dat in elke gedeponeerde jaarrekening een risicoparagraaf moet zijn opgenomen die aan wettelijke eisen moet voldoen. Dergelijke eisen zijn overigens bestaande EU wetgeving! Het zijn echter alleen minimumeisen en daar doen wij weinig mee in Nederland. Ik ben dan ook benieuwd wat de EU Crowdfundingverordening (waarbinnen ook acceptatie- en publicatieregels gelden..) hierin komend jaar gaat opleveren.
Betrouwbare algemeen geaccepteerde data gecombineerd met intelligente analyse- en debiteurenbeheersoftware ontbreken nog binnen onze branche. Het wachten is op oplossingen voor kredietbeheer die solvabiliteitsscreening en het monitoren van wanbetalingsrisico’s van tegenpartijen in het kredietbeslissingsproces omvatten. Oplossingen die het mogelijk maken om mogelijke wanbetalingsrisico’s in een vroeg stadium te identificeren.
Methoden aldus voor het beoordelen en categoriseren van financiële risico’s en het aanpakken van wanbetalingsrisico’s. Alleen op die wijze kunnen we als branche strategieën voor kredietportefeuillebeheer ontwikkelen. Met gestandaardiseerde oplossingen – ratingsystemen voor mkb- klanten – maar ook met de ontwikkeling van op maat gemaakte risicoberekeningsmethoden (scoresystemen en ratingsystemen). Dit pakket moet dan nog worden aangevuld met een balansonderzoek, de controle van de balansgegevensinvoer en het aanleveren van wanbetalingsgegevens en branchespecifieke gegevens inclusief de bijbehorende analyses. Voor het leveren van deze (centrale) diensten en de rapporten van de analyses gebruiken we als branche dan betrouwbare en webgebaseerde interfaces die geautomatiseerde beoordelingen mogelijk maken, waardoor effectieve kredietbeslissingsprocessen mogelijk worden gemaakt en verbeterd voor alle non-bancaire financiers.
Die professionalisering zou niet alleen inhouden dat bedrijven echt meer gaan doen om de buitenwereld een realistisch beeld te geven van hun financiële situatie, maar ook dat de voorwaarden waaronder leverancierskrediet wordt verstrekt, veel preciezer omschreven zullen worden. Nu zijn die vaak wazig. Als banken zich nu nog verder terugtrekken, dwingt dit de financiers en de gefinancierde ondernemingen opener en zakelijker met elkaar om te gaan.
Opnemen in de jaarrekening?
Bankbalansen zullen door de Basel-wetgeving nog verder krimpen en ik denk dat het leverancierskrediet – eigenlijk elke vorm van financiering tussen bedrijven die elkaar nodig hebben – véél belangrijker gaat worden. En veel professioneler.
In hun risicoparagraaf kunnen Duitse ondernemingen dergelijke ratings opnemen als een “bewijsbare externe mening”. De financiers passen deze rating(s) toe in de outsourcingoplossingen binnen hun kredietprocessen en baseren hun kredietbeslissingen op de analytische resultaten van risicobeheertools. Want je kunt toch niet een hockeystickprognose afgeven en een slechte rating hebben? Op deze wijze gaan mkb-ers en hun adviseurs bewuster met risico’s om, omdat ze weten dat deze cijfers een sleutelrol spelen in een uiteindelijk kredietaanvraagproces.
Creditreform bijvoorbeeld heeft een MKB rating die gelijk staat aan de rating van de Bundesbank, onze DNB. Creditreform Rating is sinds 2011 geregistreerd conform de EU-verordening inzake kredietbeoordelaars en staat onder toezicht van de Europese Autoriteit voor effecten en markten ESMA. Het gebruik van hun ratings voor regelgevende doeleinden is goedgekeurd door de bevoegde Europese toezichthoudende autoriteiten, de Europese Bankautoriteit (EBA) en de Europese Autoriteit voor verzekeringen en bedrijfspensioenen (EIOPA).
De huidige ratingsystemen hebben de eigenschap portfolio’s dusdanig goed te waarderen dat in elk geval geen hogere default uit de portefeuille komt dan werd voorspeld. Ratingsystemen geven veel comfort aan (kleine) beleggers, investeerders en dus ook onze kredietunies. Defaults zijn immers niet erg (maar dat kunnen wij zeggen met een overall default-risico van minder dan 0,5%…), als je ze maar juist vooraf kunt berekenen, zodat er achteraf geen tegenvallers komen.
Onze specifieke rol binnen de non- bancaire financiers onderscheidt zich ook nog eens van de andere aanbieders doordat elk individueel verleend kredietuniekrediet (binnen de VSK leden) een afzonderlijk en specifiek regionaal en/of sectoraal acceptatiekader kent. Zelfs binnen de portefeuille van een individuele kredietunie kent men weer een aparte individuele rangorde/rating. Ook verlenen we kredieten aan starters en zzp-ers. Daar is vaak ook gewoon de BKR info voor nodig. In Duitsland heet dit instituut SCHUFA. Schufa verzamelt (opgericht in 1927) al persoonlijke gegevens en informatie die door contractuele partners wordt gemeld, zoals de opening van een bankrekening, afgifte van een creditcard of het afsluiten van een kredietovereenkomst. Ook registreert Schufa uit openbare registers en officiële mededelingen én wanbetalingen of gerechtelijke dwangmaatregelen. Schufa is (anders dan onze BKR) wettelijk verplicht om iedere burger eens per jaar op verzoek een eigen verklaring te verstrekken, zodat consumenten kunnen weten welke informatie wordt opgeslagen en wordt doorgegeven.
Vooral kredietcommissies hebben behoefte aan achtergrondinfo en ratings omdat zij exact dat deel kunnen beoordelen dat voldoet aan hun specifieke acceptatiekader en zo de vooraf te bepalen mate van risico snel in beeld krijgen. Dat mag een hoog tot laag risico zijn en komt ook tot uiting in de leningsvoorwaarden zoals de aflossingstermijn en hoogte van de rente.
Woningtaxateurs hanteren al jaren standaard formularia en standaard criteria om te komen tot een goeie valuatie die geaccepteerd wordt als grondslag voor een te verstrekken hypotheek door alle geldverstrekkers (bijvoorbeeld NHG-toetsing). Ook voor bedrijfskredieten kan dit!
Maar zolang alle non- bancaire financiers in Nederland hun eigen kredietbeoordelingssysteem hebben en vooral willen behouden, is er geen goede samenwerking mogelijk. Indien we bij een stapelfinanciering met twee partijen geen eenduidigheid van de weergave en berekening van de ratio’s kennen, zullen we ook richting het mkb als branche meer moeten overleggen en verbeteringen in de gezamenlijke informatieverstrekking moeten doorvoeren.
Recente reacties