Als het midden- en kleinbedrijf (mkb) – zoals slagers en bakkers – door inflatie of stijgende grondstof- en energieprijzen deels omvalt, is dat desastreus voor het aantal stageplaatsen.

De landelijke organisatie voor erkenning en begeleiding van leerbedrijven geeft vandaag een scherpe waarschuwing af. Als stageplekken wegvallen, neemt het nu al schreeuwende tekort aan vakmensen nog meer toe, 

De energiekosten voor bedrijven in de voedingssector, variërend van de bakker of slager op de hoek tot Unilever, lopen hard op: in 2020 ging het volgens ING nog slechts om 1,5 procent van de totale kosten, inmiddels is dat opgelopen naar gemiddeld 7,5 procent. Of meer, afhankelijk van het soort bedrijf en hoe er is omgegaan met het energiecontract. Vooral kleinere bedrijven komen door deze torenhoge rekening dusdanig in de gevarenzone terecht dat er straks wellicht nog maar twee keuzes overblijven: failliet gaan of stoppen. Als de bakker de deuren moet sluiten omdat rendabel bakken onmogelijk is geworden door de hoge energienota, dan gaan ook de stageplekken verloren.

Begin fors hogere jeugdwerkloosheid: geen stageplek betekent geen baan

De gevolgen van dit inktzwarte scenario voor de stagetekorten in het mbo baren Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven (SBB) grote zorgen. ,,Er is in de economie het nodige aan de hand, en dat kan impact hebben op het aantal stageplekken. Daar zijn we momenteel alert op”, vertelt directievoorzitter Hannie Vlug. ,,Het voorbeeld van de bakker wordt vaak aangehaald. Als die de deuren moet sluiten omdat rendabel bakken onmogelijk is geworden door de hoge energienota, dan gaan ook de stageplekken verloren. Dat kan het begin zijn van fors hogere jeugdwerkloosheid: geen stageplek betekent namelijk ook geen baan.”

Stages zijn een essentieel onderdeel van het middelbaar beroepsonderwijs. Zonder stage kan een mbo-student geen diploma behalen. Vlug: ,,We moeten ons goed voorbereiden op grote nieuwe uitdagingen en lessen trekken uit het recente verleden, de coronaperiode. Als we niet voldoende vakmensen blijven opleiden in tijden dat het tegenzit, doen we niet alleen mbo-studenten tekort, maar ontbreken later nog meer vakmensen.”Slagerij Wout van de Veen meisje

Gaan mensen dan straks nog wel naar een restaurant om te eten of te drinken?

Ook de hoge inflatie buiten de energieprijzen om kan volgens de SBB-directievoorzitter roet in het eten gooien. ,,Hogere inkoopprijzen voor de horeca betekenen bijvoorbeeld dat de prijzen op de menukaart zullen stijgen. Gaan mensen dan straks nog wel naar een restaurant om te eten of te drinken? En dat gaat dan weer ten koste van onze studenten die op zoek zijn naar een stageplek. We moeten daar oog voor hebben.”

De stagetekorten zijn net weer verminderd, na een historisch hoog tekort van zo’n 22.000 in januari 2021 als gevolg van de coronacrisis. In die tijd werden creatieve oplossingen gevonden, zoals stageplekken onder de juiste voorwaarden door twee studenten laten invullen, leerdoelen uitspreiden over meerdere deelstages en stages efficiënter spreiden over het schooljaar. Een belactie van SBB leverde afgelopen voorjaar een verdubbeling van het aantal nieuwe stageplaatsen op. Inmiddels is het tekort zelfs historisch laag, met 3.247 leerplaatsen.

Terugkeer van corona als een zwaard van Damocles boven het bedrijfsleven

Toch blijft de terugkeer van corona, naast de hogere energieprijzen en inflatie, ook als een zwaard van Damocles boven het bedrijfsleven hangen, constateert Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven: ,,Sterker, er is een nieuwe coronagolf begonnen en dat kan het aantal stageplekken negatief beïnvloeden. Waakzaamheid is vereist.”

Vraag aan de Kredietunie Bakkerij Ondernemers: Welke ervaringen hebben jullie ?

Bron: De Ondernemer