Prima plan, geen geld van de bank? Vraag een kredietunie!

Kredietunies. Waarom zijn ze zo populair en wat betekenen ze -ook na de coronacrisis- voor de lokale economie?

Het concept is simpel: een groep ondernemers stopt geld in een pot waaruit andere ondernemers geld kunnen lenen. Precies zoals een boerenleenbank vroeger ook werkte. In heel Nederland zijn er regionaal en sectoraal kredietunies actief. De groei is er nog lang niet uit, want bij de overkoepelende organisatie Vereniging Samenwerkende Kredietunies (VSK) liggen er meerdere initiatieven te wachten op een akkoord om van start te kunnen. Veel ondernemers zijn dan ook in de achterliggende (corona-)periode door kredietunies aan geld voor ondernemingsplannen geholpen.

Waarom zijn kredietunies het alternatief voor de bank?

Banken zijn een stuk voorzichtiger geworden en moeten aan strengere regels voldoen bij het uitlenen. Daardoor is de kredietkraan stevig dichtgedraaid. Daar komt bij dat kleinere kredieten tot 250.000 euro, banken vanwege de papierwinkel die ermee gepaard gaat, de toezichtsvoorwaarden en de lage terugverdiencapaciteit, meer kosten dan dat ze opleveren. Bedrijven komen daardoor in de knel door het tekort aan krediet en ze kunnen zich de crisis niet uit-investeren met nieuwe machines, producten of uitbreidingen. Zeker nu de coronacrisis voorbij is, hebben bedrijven veel behoefte aan geld. Kredietunies kunnen het mkb helpen dankzij de Wet Toezicht Kredietunies: ooit ingevoerd via het wetsvoorstel van kamerleden Agnes Mulder (CDA) en Henk Nijboer (PvdA). Hierdoor is het mogelijk voor kredietunies om als kredietinstelling het mkb actief en ter plaatse te ondersteunen.

Hoe werkt een kredietunie precies?

Kredietunies werken volgens het principe “ondernemer-helpt-ondernemer”. Een groep ondernemers neemt het initiatief en organiseert de oprichting van een kredietunie, vormt een bestuur en zoekt ondernemers die het fonds vullen, de funders. Dit alles met steun van de belangenorganisatie, de VSK.

Een ondernemer met een goed plan kan geld uit de kredietuniepot krijgen. Vaak financieren (plaatselijke) overheden en pensioenfondsen mee. Is er voor de financiering bijvoorbeeld een ton nodig, dan financiert een Kredietunie vaak de helft uit geld dat is ingelegd door de leden. De andere helft wordt dan aangevuld door een gemeente, provincie, Economic Board of door een fonds.

Wat verdienen de kredietverstrekkers ermee?

De ondernemers die als (geldgevend) lid van een kredietunie geld inleggen ontvangen dividend. Mensen doen dus niet mee om er geld mee te verdienen, maar vanuit sociaal-maatschappelijke overwegingen. De kredietunie beoordeelt de kredietaanvraag en leent het geld uit, vergelijkbaar met de werkwijze van een bank, maar stelt daarbij altijd een coach vanuit de kredietunie verplicht. Zo worden de kredietnemers actief ondersteund en geholpen door de kredietunie. Winst maken is niet de bedoeling van een kredietunie en de organisatie draait dan ook op vrijwilligers en de kosten worden betaald uit de rente-opbrengsten.

Wat is het verschil tussen krediet van de bank en dat van een kredietunie?

Een lening door een kredietunie is meer dan alleen een zak met euro’s voor een ondernemer. Waar banken kleinere kredieten vrijwel volledig administratief afhandelen en aanvragen louter beoordelen op basis van cijfers, gaat de kredietunie altijd in gesprek met de ondernemer. Kredietunies kijken de ondernemers in de ogen. Een ondernemer die een faillissement achter de rug heeft kan het bij de bank wel schudden, terwijl een kredietunie geloof kan hebben in zijn verhaal, zeker als er ook een coach vanuit de kredietunie kan meehelpen. Kredietunies werken regionaal en sectoraal in een overzichtelijk gebied waar men elkaar kent en weet wat men doet. Geld van bekenden en medeleden ( de kredietnemer wordt ook lid van de kredietunie) dat verbrand je immers niet zomaar.

Op welke manier zijn kredietunies van belang voor de lokale economie?

Geld van kredietunies werkt als smeerolie. Met de leningen van kredietunies zijn er de achterliggende jaren honderden banen bijgekomen of behouden. Kredietunies vervullen daarnaast ook een rol in wat heet gestapelde financiering. Voorheen leende een bedrijf alleen bij een bank. Nu kan geld van allerlei kanten worden aangetrokken: crowdfunding, kredietunie, microkredieten en financiering door een bank. Verstrekt de kredietunie bijvoorbeeld een stuk van het geld, dan maakt dat de bank ook vaak wat toeschietelijker. Juist in de provincie heeft het mkb echt een kredietunie nodig, want in de Randstad is veel meer koopkracht dynamiek en bedrijvigheid. Dat versoepelt er de kredietverlening door banken, maar in de provincie krijg je het echt niet cadeau en daar is vaak de rol van een kredietunie bepalend.

Binnen een kredietunie leveren mkb´ers onderling dus leningen aan elkaar vanuit een gezamenlijke pot als aanvulling op de kredietvoorziening door banken. Door de Wet Toezicht Kredietunies is het mogelijk om via een kredietunie het uitzetten van leningen en aantrekken van geld te verzorgen en deze wet heeft daarmee geleid tot meer investeringen en banen doordat ondernemers makkelijker krediet kunnen krijgen.

Dat hopen we nog lang te kunnen doen!

De Vereniging Samenwerkende Kredietunies (VSK) klopt daartoe ook vaak bij provincies en pensioenfondsen aan om de individuele kredietunies actief te ondersteunen. Zo ondersteunen ze de kredietunies door een bijdrage te leveren aan de opstart-(kosten), de (stapel-) financiering of bieden ze garantiefaciliteiten.