Het ging mis in het buitenland. Goed mis. Bij Credit Suisse kwam dat vooral door slecht bestuur en slecht risicobeheer en bij de kleinere banken in de Verenigde Staten was de gestegen rente de oorzaak. Daar hadden die banken niet goed op ingespeeld. Daarnaast staan de kleinere Amerikaanse banken onder minder streng toezicht. De strengste regels gelden namelijk alleen voor de allergrootste Amerikaanse banken. Na de noodfusie van het mislukte Credit Suisse met UBS zijn er geen andere banken in Europa geweest met vergelijkbare enorme problemen. Er waren geen bankruns meer, waarbij veel klanten tegelijkertijd hun geld wilden opnemen. De situatie blijft gespannen, vooral in de VS. Na de faillissementen van kleinere regionale banken hebben bankklanten in maart grote bedragen bij andere kleinere banken opgenomen en naar grotere banken overgemaakt of in geldmarktfondsen gestopt.
Opvallend is ook dat de vraag naar kortetermijnliquiditeit door Amerikaanse banken bij de centrale bank, de Fed, inmiddels weer is gestegen tot het niveau van tijdens de financiële crisis. Banken lenen elkaar meestal op korte termijn geld uit. De duurdere overnight lening hoeft alleen gebruikt te worden als ze elkaar wantrouwen of als er grote behoefte is aan snel beschikbaar geld, bijvoorbeeld omdat veel klanten geld zouden kunnen opnemen.
Kunnen banken in Nederland ook kopje onder gaan?
Ja, dat kan. Maar Nederlandse banken hebben stevige buffers en voldoende geld in kas. De Europese Centrale Bank houdt toezicht op de grootste banken; de kleinere staan onder toezicht van DNB. De toezichthouders controleren of banken zich aan de regels houden en grijpen in waar nodig. En de regels zijn de laatste jaren veel strenger geworden. Dit alles vermindert het risico dat er iets misgaat. Maar het is geen garantie. Ook hier kan een bank ten onder gaan. Een bank kan bijvoorbeeld failliet worden verklaard of door een andere bank worden overgenomen. DNB zorgt ervoor dat dit geordend verloopt.
Door de fusie van Credit Suisse en UBS ontstaat een gigantische Zwitserse bank. Het balanstotaal zou ongeveer 1,5 biljoen Zwitserse frank bedragen – ongeveer twee keer het bruto binnenlands product van Zwitserland. Aandeelhouders van banken werden niet ondervraagd. De Zwitserse regering schorste de rechten van aandeelhouders en deed een beroep op de noodwet. UBS verklaarde in haar persbericht kort en bondig: “De transactie vereist geen goedkeuring van de aandeelhouders”.
Dat u het weet……
Lees ook: Wat als het toch misgaat
Is mijn geld veilig als een bank failliet gaat?
Ja. Mocht een bank failliet gaan, dan zorgt DNB dat u uw geld terugkrijgt. Van 1 cent tot maximaal € 100.000 per persoon, per bank. Dat kan binnen tien werkdagen. Dit is de zogenoemde depositogarantie (DGS). Alle banken die in Nederland actief zijn, worden beschermd door de depositogarantie. Die is er om rekeninghouders te beschermen.
Wat gebeurt er op de beurs?
Vooral bankaandelen zijn ingestort na de val van Silicon Valley Bank en de daaropvolgende turbulentie. De MSCI Europe Banks Index daalde deze maand meer dan 10 procent, de MSCI World Banks Index meer dan 11 procent. Ook de aandelenkoersen van Duitse banken daalden als gevolg van de bankencrisis, waarbij vooral Deutsche Bank en Commerzbank werden getroffen. De ineenstorting van de Silicon Valley Bank en de problemen bij Credit Suisse raken daarmee de hele financiële sector.
Geruchten op social media kunnen leiden tot een bankrun. Valt daar iets tegen te doen?
Bij Silicon Valley Bank haalden klanten in één dag $42 miljard weg: dat was bijna een kwart van het totale spaartegoed. Daaruit blijkt hoe snel geruchten zich verspreiden via social media. En hoe snel klanten met een klik op de muis hun geld kunnen opnemen, zodat hun saldo onder de maximale depositogarantie uitkomt. DNB onderzoekt daarom of de eisen aan banken strenger moeten worden. Het kan zijn dat ze meer geld in kas moeten hebben om beter bestand te zijn tegen hele snelle opnames van heel veel klanten tegelijkertijd.
Wat gaat DNB nu doen?
Een van de lessen is dat streng toezicht en strenge regelgeving nodig zijn én blijven. Toezichthouders blijven dan ook scherp controleren hoe banken ervoor staan. Er zijn internationaal afspraken gemaakt over strengere kapitaaleisen voor banken. DNB roept de Europese Commissie op om deze afspraken snel op te nemen in de wetten. De recente problemen bij buitenlandse banken roepen de vraag op of deze eisen voldoende zijn. Daarom onderzoekt DNB samen met toezichthouders in andere landen of er aanpassingen nodig zijn.
Recente reacties